"ΤΣΟΓΛΑΝΙ"

Λαϊκός υβριστικός χαρακτηρισμός:νεαρό αγενές άτομο, κακής διαγωγής, παλιόπαιδο, άνθρωπος διεφθαρμένος.

Τουρκ.coglan Ελληνόπουλο από καλή οικογένεια, που είχε πέσει θύμα παιδομαζώματος και υπηρετούσε τους σουλτάνους, αλλά όχι δούλος για δύσκολες δουλειές. Τα πιο ικανά τσογλάνια λάβαιναν ειδική εκπαίδευση σε παλάτια της Αδριανούπολης, του Γαλατά & της Προύσας. Διδάσκονταν Μαθηματικά, μελετούσαν το το κοράνι κι έπαιρναν μαθήματα καλής συμπεριφοράς & «διπλωματίας». Οι αριστούχοι επέστρεφαν στο παλάτι του σουλτάνου κι έπαιρναν πολιτικά & στρατιωτικά αξιώματα. Γίνονταν από προσωπικοί ακόλουθοι του σουλτάνου, μέχρι πασάδες και μπέηδες. Τα παιδιά αυτά ζούσαν αποκομμένα από την κοινωνία και, όταν ενηλικιώνονταν, ανάλογα πόσο στενή σχέση είχαν με τον σουλτάνο, αναλάμβαναν ως αντίτιμο και διάφορες διοικητικές θέσεις και αξιώματα.

Χρόνια αργότερα, το «τσογλάνι» έφτασε να σημαίνει τον νεαρό βοηθό του καφετζή. Κάποιοι μπερδεύουν τα «τσογλάνια» με τα «ατζεμί ογλάν», τα οποία ήταν ανάμεσα στα παιδιά που έμειναν μετά την πρώτη διαλογή του παιδομαζώματος και γίνονταν Γενίτσαροι

-Δημητράκος Β. Δημήτριος, Νέον ορθογραφικόν και ερμηνευτικόν λεξικόν, 1970: «Παιδομάζωμα, Η επί τουρκοκρατίας αρπαγή μικρών χριστιανοπαίδων. Παιδολόγι».