17 Σεπτεμβρίου 2017

" ΚΑΛΛΙΟΠΗ, Η ΜΟΥΣΑ ΤΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ

Πώς η Καλλιέπουσα, προστάτιδα της επικής ποίησης και της ευγλωττίας, συνδέθηκε με την αγγαρεία στις τουαλέτες....
Το 1930, ο Ελ. Βενιζέλος εγκαινίασε στην Ομόνοια τον υπόγειο σιδηροδρομικό σταθμό, με 8 περιμετρικούς αεραγωγούς. Επάνω στους κίονες των εξαερισμών τοποθετήθηκαν από τον τότε δήμαρχο Σπύρο Μερκούρη 8 καθιστά αγάλματα με θέμα τις Μούσες- που όμως ήταν 9. Το άγαλμα που περίσσευε τοποθετήθηκε προσωρινά στο υπόγειο του σταθμού, δίπλα στις δημόσιες τουαλέτες.Ήταν η ΚΑΛΛΙΟΠΗ, η ευγενέστερη απ' όλες, η Μούσα της Επικής Ποίησης.Ρωτώντας για τις δημόσιες τουαλέτες, η απάντηση ήταν "Κάτω, στην Καλλιόπη!" (Έτσι έμεινε η φράση, που χρησιμοποιείται κυρίως στη στρατιωτική Αργκό.)
Το αποτέλεσμα θεωρήθηκε αντιαισθητικό, επειδή η πλατεία έμοιαζε με τεράστια τούρτα και οι κίονες με υπερμεγέθη κεράκια.Το 1936, στη διάρκεια μιας διαδήλωσης κατά του Μεταξά, έπεσε από τη βάση της μια Μούσα, τραυματίζοντας κάποιους πολίτες. Ο τότε δήμαρχος Κ. Κοτζιάς βρήκε μια άριστη αφορμή και τις κατεδάφισε.Έκτοτε σκόρπισαν ανά την Ελλάδα: δύο βρίσκονται στις Καρυές Λακωνίας, άλλες δύο στην Αμοργό, και τέσσερις στην Καρδίτσα. Η τύχη της Καλλιόπης αγνοείται μέχρι σήμερα.

08 Σεπτεμβρίου 2017

Σχόλη - σχολή-σχολείο...

Ιδού η Ρόδος, ιδού κι το πήδημα!!!


Παροιμιώδης έκφραση που προέρχεται από τον μύθο του Αισώπου «Ανήρ κομπαστής» και χρησιμοποιείται για όσους καυχιούνται για κάτι και το υποστηρίζουν, αλλά αδυνατούν να αποδείξουν τα λεγόμενά τους.
Σύμφωνα με το μύθο, ένας αθλητής που βρισκόταν στην Αθήνα καυχιόταν ότι είχε πραγματοποιήσει ένα τεράστιο άλμα σε αγώνες στην Ρόδο. Καθώς δεν τον πίστευε κανείς, αυτός έλεγε στους Αθηναίους να πάνε στη Ρόδο και να ρωτήσουν τους θεατές των αγώνων, κάτι σχεδόν ακατόρθωτο, αφού δεν υπήρχαν μεταγωγικά πλοία και τα ταξίδια γίνονταν με τα εμπορικά.
Τότε ένας Αθηναίος, για να τον χλευάσει, πήγε στο σκάμμα, έγραψε με το χέρι πάνω στην άμμο τη λέξη «Ρόδος». Κατόπιν γύρισε προς τον καυχησιάρη αθλητή και του είπε: «Αυτού γαρ και Ρόδος και πήδημα», το οποίο έχει μείνει ως «ιδού η Ρόδος, ιδού και το πήδημα». Το προφανές νόημα είναι ότι ο καθένας έχει οποτεδήποτε την δυνατότητα να αποδείξει τις δυνατότητές του και δεν χρειάζεται η επίκληση μυθικών προγόνων, κατορθωμάτων κτλ.

Φλομώσαμε !!!


φλομώνω < φλόμος = το φυτό verbascum
Κυριολεκτικά: γεμίζω με καπνό ή με άσχημη μυρωδιά ένα χώρο, δημιουργώ αποπνικτική ατμόσφαιρα.
Μεταφορικά: ζαλίζω τους άλλους με αερολογίες, ψέματα ή κενές υποσχέσεις, ζαλίζομαι, γίνομαι κίτρινος, χάνω το χρώμα μου.
Κατά τον χρονικογράφο Ε.Κ. Στασινόπουλο, στην παλιά Αθήνα που δεν υπήρχε αποχετευτικό δίκτυο ούτε υπηρεσίες καθαριότητας, ο φλόμος φύτρωνε στα λιμνάζοντα νερά των δρόμων και δημιουργούσε δυσάρεστη ατμόσφαιρα. Χρειάστηκε οργανωμένο σχέδιο, του τότε δημάρχου Ανάργυρου Πετράκη,ώστε να ανοιχτούν χαντάκια αποστράγγισης και να ξεριζωθούν οι φλόμοι. Έτσι έπαυσαν οι Αθηναίοι να «φλομώνουν» από την αποπνικτική μυρωδιά. Τότε λέγεται ότι βγήκε και η έκφραση.
Ο Φλόμος είχε διαδεδομένη εφαρμογή στο ψάρεμα. Οι αλιείς από την αρχαιότητα επεξεργάζονταν κι έριχναν τον φλόμο μέσα στη θάλασσα.. Με αυτόν τον τρόπο νάρκωναν τα ψάρια, τα ζάλιζαν και τα έπιαναν πολύ εύκολα. Σήμερα αυτή η πρακτική είναι απαγορευμένη για την προστασία των ευπαθών αλιευμάτων.

ΑΛΑΜΠΟΥΡΝΕΖΙΚΑ


Δημώδης έκφραση που χαρακτηρίζει ακατάληπτες έννοιες, λόγια χωρίς νόημα.
1η Εκδοχή: Όπως λέμε “αλά γαλλικά”, έτσι & “αλά μπουρνέζικα”. Η φράση αναφέρεται στη διάλεκτο της φυλής Μπουρνού του Σουδάν, όπου μιλούσαν ένα συνδυασμό της αραβικής, με στοιχεία της τοπικής διαλέκτου. Κατά την Επανάσταση του 1821, μέλη της φυλής Μπουρνού ήρθαν στην Ελλάδα με το εκστρατευτικό σώμα του Ιμπραήμ. Επειδή ηχούσαν δύσκολα και ακαταλαβίστικα, με τα χρόνια η “αλά Μπουρνού” ταυτίστηκε με οτιδήποτε ακαταλαβίστικο.
2η Εκδοχή : Από το Λιβόρνο της Ιταλίας, όπου χρησιμοποιούσαν μια ιδιαίτερη διάλεκτο, την vernacolo, που είχε στοιχεία από την Τοσκανική αλλά και πάρα πολλούς ιδιωματισμούς. Στην περιοχή ζούσαν αρκετοί Έλληνες οι οποίοι ένωσαν τις δύο διαλέκτους και σε αυτές πρόσθεσαν και ελληνικά στοιχεία, με αποτέλεσμα να μιλούν εντελώς “αλιβορνέζικα” ελληνικά! Κατά μία πραλλαγή, οι κάτοικοι των Κυκλάδων και ειδικότερα της Σύρου, την εποχή της Ενετοκρατίας θεωρούσαν την περιοχή του Λιβόρνο ως πόλη -πρότυπο και εκτιμούσαν ό,τι προερχόταν από εκεί.
3η Εκδοχή: Από την ιταλική λέξη “burla”=“ αστεία” Η λέξη “αλαμπουρνέζικα” προέκυψε από παραφθορά της φράσης “alla burla”, που θα πει “στ’ αστεία”.

Η ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΤΟΥ "ΩΣ" Προσοχή στη διάκριση ως - σαν

                           Ως φιλόλογος οφείλω να διευκρινίσω ότι:
Το «ως» χρησιμοποιείται ΜΟΝΟ για πραγματικές ιδιότητες ή για κάτι που ο ομιλητής θεωρεί αληθές.
Το «ως» ακολουθείται από κατηγορούμενο στην κατάλληλη πτώση.
"Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος"
"Η εκλογη του ως βουλευτή (όχι ως βουλευτής)"
«Τον απάλλαξαν ως πολύτεκνο..."

Το «σαν» είναι ομοιωματικό μόριο και χρησιμοποιείται στις συγκριτικές δομές, για παρομοιώσεις:
"πολεμούσαν σαν λιοντάρια" (όχι ως, διότι δεν είναι λιοντάρια)
περπατούσε σαν μεθυσμένος (δεν ήταν μεθυσμένος)
"Μίλησε σαν δικηγόρος" (χωρίς να είναι)

    Επίσης σε λαϊκότερες εκφράσεις υποκαθιστά το "ως"
  1. πρέπει να μιλήσουμε σαν άντρας με άντρα.
  2. ο Πέτρος έπρεπε να σε συμβουλέψει σαν φίλος σου που είναι.
  3. είχε καλή καρδιά, σαν όλα τα ευαίσθητα παιδιά.

Φαιδρά αποτελέσματα: Φέρθηκα ως ηλίθιος(άρα είμαι)
Λειτούργησα ως άσχετος (είμαι άσχετος)

(Ανάλογη διάκριση υπάρχει στην αγγλοσαξονική διάλεκτο, η οποία χρησιμοποιεί χωρίς να γίνεται λάθος: as = ως και like = σαν)

"ΛΑΓΟΙ ΜΕ ΠΕΤΡΑΧΗΛΙΑ"

Υπερβολικές, ανέφικτες, μη πραγματοποιήσιμες υποσχέσεις ή δωροδοκίες. Ο λαγός παλιότερα ήταν μέσο δωροδοκίας - ως δυσεύρετος- γιατί μόνον...