ΜΟΙΡΑ: < μείρομαι = παίρνω μερίδιο, μέρος, συμμετέχω (μέρος-μερίδα) ΕΙΜΑΡΜΕΝΗ: θηλ. της μτχ. εἱμαρμένος, Παρακείμενος του μείρομαι= η τύχη, η αναπότρεπτη μοίρα, το πεπρωμένο, το γραφτό, το ριζικό κάθε ανθρώπου, που περιλαμβάνει και προδιαγράφει ολόκληρη τη ζωή του.

Πυγμαλίων και Γαλάτεια

Η θυσία της Ιφιγένειας

ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ -Ν. Λαπαθιώτης

25η ΡΑΨΩΔΙΑ ΤΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ - Τάσος Λειβαδίτης

Έζησα σ' έναν κόσμο αλλόκοτο.

Απλώνοντας στους άλλους ένα χέρι

ακρωτηριασμένο απ' τη δυσπιστία,

τρώγοντας ένα ψωμί

νεκρό,

δολοφονημένο απ' την ταπείνωση.

Νευρώσεις

δάκρυα

δεινόσαυροι με ημίψηλα

ατομική ιδιοχτησία -

ψάχνοντας απεγνωσμένα γιά ένα δρόμο

μέσα σ' αυτήν τη χιονοθύελλα από χαρτονομίσματα

οικοδομές

και χαμένα χρόνια

παρθένες συνουσιάζονται με τις ομπρέλλες τους

άνθρωποι κομένοι κατακόρυφα στη μέση παρακολουθούν τη

λειτουργία της Κυριακής

τ' άλλο μισό τους παζαρεύει στα μπακάλικα και τα μπορντέλα,

τα ματωμένα εντόσθιά τους μπερδεύονται

με τα μαλλιά των γυναικών, τις κονσέρβες, τα εικονίσματα,

καθρέφτες κλέφτες κάθε πρωί σου αρπάζουνε

έν' ανεπίστρεπτο κομάτι από τη νειότη σου - βελάζουνε,

βελάζουνε τα δευτερόλεπτα

μες στα σφαγεία των ρολογιών, η συνήθεια κ' η εκβιασμένη

ηδονή

αποπατούν στα συζυγικά κρεβάτια - θηρία που κάθε νύχι

τους ήταν και μιά γυναίκα

και μεγάλα σαρκοφάγα αισθήματα

που μου μασήσαν τα πλεμόνια, το σηκότι,

την καρδιά,

κι ύστερα φτύσαν πάνω στο χαρτί

μερικά απομεινάρια λέξεων.

Φεύγοντας

δεν πήρα μαζί μου παρά τις προσβολές που μούκαναν

μεγάλες σαν αιωνιότητες,

και που όλες οι αιωνιότητες

δε θα φταναν να τις ξεχάσω. Πήρα τον παλιό, φαγωμένο

νεροχύτη της κουζίνας μας

που πάνω του πηγαινοέρχονταν τα χέρια της μητέρας μου

σα δυό μικροί μαραμένοι αρχάγγελοι - μερικά δυνατά πιοτά

και τη μεγάλη, λυπημένη αρκούδα απ' τα παιδικά πρωινά μου.

Πήρα ακόμα τους πόνους όλων των γυναικών που αγάπησα

σάν ένα κατάστερο ανάχτορο χτισμένο πάνω στα βλέφαρά μου.

 Όσο γιά τρόφιμα

το ψωμί που μοίρασα κάποτε με τους συντρόφους μου

μιά νύχτα μεγάλη,

σαν τη ζωή,

έμενε ακόμα λίγο μέσα σ' ένα κούφιο δόντι μου

να με χορταίνει αιώνια.

Και νάμαι τώρα

διασχίζοντας το Άπειρο

πιό ανάλαφρος απ' τους τρελλούς και τα παιδιά,

η έλξη της γης δεν είναι παρά τα χέρια αυτού του τέρατος

που λέγεται:χώμα

μα, να,

η ταχύτητα ξυστρίζει το πετσί μου απ' την κόπρο της βαρύτητας,

ενώ σκυμμένα πάνω μου τα ουράνια σώματα

σα νυστέρια

χειρουργούν το απόστημα

της προϊστορίας μου.

Στην αρχή ένας φόβος, μιά αόριστη απειλή

μες στον ψυχρό, απρόσωπο συνωστισμό των άστρων -

θυμάμαι, παιδί, σε μιά μεγάλη σταραποθήκη,

τα δισεκατομύρια σπειρά του σταριού

με τον ίλιγγο του Αρίθμητου,

κάθε κίνηση με βούλιαζε όλο πιο βαθειά,

κάνοντας ν' ανατριχιάζει αυτό το πελώριο ζώο

με τρίχωμα από μερμήγκια -

νόμιζα πως θα πέθαινα.

Μα, εκεί, στην άκρη,

ένα μικρό ποντίκι

ροκάνιζε τα σπειριά του σταριού

που περίμεναν τα δόντια του

ήσυχα κι υπάκουα,

σα να του προσφερόνταν.

Και ξαφνικά μ' έλουσε ολόλαμπρη, σα μιά δόξα

η άγια χρησιμότητα των πραγμάτων.

Έπεσα άφοβα μες στο στάρι,

κι έκλαψα.

Από τότε

κάθε φορά που κόβω το ψωμί της γης

νοιώθω τον ίδιο εκείνο τρόμο

και την ίδια δόξα.

Ά, το θαυμάμαι

Βλάστηση από λάμψεις

εκρήξεις σιωπής

ήλιοι που δε βασίλευαν ποτέ, πυρπολώντας το κρανίο μου

με καινούργιες περηφάνιες,

γιγάντιες εικόνες τίναξαν στον αέρα

το φτωχό παλαιοπωλείο της μνήμης μου,

μετεωρίτες σαν ολοπόρφυρα φιλιά, σκοτάδια που τραγουδούσαν,

τοπεία

από αιώνια νεότητα - με τούτα τα λαχανιασμένα χέρια

θέρισα

της πρώτης αθωότητας τα γιασεμιά,

κάτω απ' τα πόδια μου διαβαίνουν οι χιλιετηρίδες,

ραχητικές βωδάμαξες,

φορτωμένες αγάλματα που πέθαναν

και φθαρμένα σκηνικά από παλιές επαναστάσεις.

Ενώ σκυφτές στου Γαλαξία τις όχθες

πλύστρες με κυκλώπεια χέρια

πλένουν μες στη λάμψη

τα λαρύγγια των ποιητών.

Είδα τη μέρα σαν έναν καταράχτη χρυσά νομίσματα

ξεπληρώνοντας κάθε αυγή

όλα τα προαιώνια χρέη,

είδα τη νύχτα σα μιά ζάχαρη από πεφτάστερα

να πέφτει μες στο γάλα των παιδιών.

Είδα τη ζωή και το θάνατο να ρίχνονται στα ζάρια

στο απερίγραπτο παιχνίδι της αιωνιότητας.

Και πάντα ο νικητής ήμουν εγώ. Εγώ που όλα τα γνώρισα

και τ' αγάπησα όλα. Εγώ,

που θα ζήσω

και θα πεθάνω.

Κι αδιάκοπα, εκεί κάτου, στον ορίζοντα, τα σύγνεφα

πανάρχαιοι σκυμένοι δουλοπάροικοι -

τώρα η βροχή

δεν είναι ιδιοχτησία των καιρικών συνθηκών,

βρέχει όποτε θέλω εγώ κι οι συντρόφοι μου.

Ά, τα βράδια που βγαίνω, πίνω, πίνω, σαν τους αλκοολικούς,

όλα τα πρόσωπα του δρόμου

χωρίς ποτέ να ξεδιψάω,

πολιτείες του κόσμου σας ξεφύλλισα

σαν τις σελίδες μιάς μυθολογίας

όπου μέσα βρήκα τους δικούς μου ήρωες,

ανυπεράσπιστους

κι ακατάλυτους

με πανοπλίες από σιδερένια θλίψη.

Δαγκώνοντας την οπλή της πείνας σας

χόρτασα

κι οι αρμοί μου γίναν δροσεροί κι ευλύγιστοι

μες στα ηράκλεια γυμναστήρια

της εξουθενωμένης ζωής σας.

Θα ξεριζώσω ένα-ένα

τα σαγόνια

τις αρτηρίες

τους βουβώνες μου

και θα τα ρίξω μέσα στις λάμψεις του πάθους σου

ώ, ανθρώπινο πλήθος -

είμαι ερωτευμένος μαζί σου,

όλοι οι άντρες είναι σύντροφοι μου, θαυμάζω

τα πολύτριχα αχαμνά τους και τα πολύτρομα εργαλεία τους

κι οι γυναίκες όλες,

αγαπημένες μου,

εσείς, που ριχτήκατε τη νύχτα πάνω στα μαχαίρια

της γύμνιας μου

και ξαναγεννηθήκατε πιό δροσερές το πρωί

μέσα στην αφθονία του κατευνασμένου έρωτα,

κι οι άλλες,

που δε σας άγγιξα ποτέ,

μα που θα ζείτε αιώνια φυλακισμένες

μέσα στη δίψα μου.

Κι εσείς, ακριβοί μου σύντροφοι,

σε κείνο το ασφυχτικό κελί των μελλοθανάτων,

ένα μήνα ζήσαμε κουλουριασμένοι, για να χωράμε,

και κάθε φορά που παίρναν κάποιον, για να μη μας λείπει

δεν απλώναμε το κορμί μας. Μέχρι που μείναμε

εγώ

κι εσύ,

τελευταίε σύντροφε,

κουβαριασμένοι σε δυό γωνιές του άδειου κελιού,

με την πελώρια αίσθηση γύρω μας

ότι υπάρχουν ακόμα

όλοι.

Έσεις, που ζήσατε και πεθάνατε ταπεινά,

μα εγώ,

παίζοντας γροθιές με την ανωνυμία

και τους νεκροθάφτες

σας άρπαξα

και σας  έθαψα, εδώ, μέσα στα κόκκαλα μου,

για να μπορώ να ταξιδεύω τώρα στο διάστημα

πικρός και σιωπηλός

κι ολόδροσος

σαν ένα χωριάτικο κοιμητήρι που διασχίζει το χρόνο.

Ώ, διαλεκτική, σαν τους παλιούς θαυματοποιούς,

που αλλάζαν ένα πλήθος φτωχών θεατών

σ' έναν λαό από γέλια παντοδύναμα,

αστρονομία, που σαν την τρυφερή μητέρα, ακουμπάς κάτω

απ' το Χάος

σαν ήρεμο παιδικό προσκέφαλο,

ηλεκτρονική φυσική, βασανιστική ερωμένη μου,

αυτοί οι πολύπλοκοι δοκιμαστικοί σωλήνες είναι πιό πολύτιμοι

για τη ζωή

κι απ' τα ίδια τ' άντερα μας,

οι εξισώσεις

σα μεγάλες τριήρεις οδηγούν σε άσφαλτο δρόμο πια

τον κουρασμένο Οδυσσέα - πιο εκεί, ακόμα πιό εκεί,

πάντα πιό εκεί,

κι ώ. εσύ, ερχόμενη Αγνότητα, πιό μεγάλη απ' όλο το Σύμπαν.

Αιώνες ταξίδεψα, βυθίστηκα στο Άπειρο

όπως μέσα στα ξάστερα λαγόνια μιάς γυναίκας - κι έφτασα

μέχρι εκεί, πιό εκεί, πιό εκεί, πάντα πιό εκεί,

εκεί, που το Σύμπαν στηρίζεται πάνω στο Άσκοπο,

σαν ένα αρμόνιο

πάνω στο ρύγχος ενός γουρουνιού. Αυτό το Άσκοπο εγώ το

πολέμησα

με την αδερφωσύνη

και τα ποιήματα.

 Τώρα , όλα είναι γνώριμα,

σχεδόν παλιά,

οι γαλαξίες σαν τις κούνιες, κάποτε, πριν από χρόνια,

σαν είμαστε παιδιά, μες στ' ολοπόρφυρο καλοκαίρια

τις κούνιες που τις άκρες τους λες και τις κράταγαν ψηλά

με τις ζεστές, μεσημεριάτικες φωνές τους

τα τζιτζίκια, -

οι πλανήτες γύρω μου σαν τις μεγάλες φωτογραφίες των

νεκρών

που αφίσανε μιά νύχτα το πατρικό μου σπίτι,

για να μ' ακολουθήσουν

σ' όλες μου τις τυραννικές περιπλανήσεις - τα ουράνια

σώματα, ίδια με τις θεόρατες στίβες τα πιάτα

στο οινομαγειρείο που τρώγαμε φοιτητές. Θυμάσαι; Πάνω

στο ταβάνι

η υγρασία κι η λίγδα απ' τους αχνούς κι οι κουρνιασμένες

μύγες

απλώναν έναν άλλο, ασήμαντο, μα όλο επιείκεια, ουρανό.

Κι ο γερο-λαντζέρης ανάμεσα στα νεφελώματα των κιτρινωπών

ατμών,

ένας φτωχός ανθρώπινος θεός, δίκαιος και ανήμπορος,

που μοίραζε, σαν ένα θαύμα, τα νερουλά φασόλια του

στις γάτες και τους ανέργους.

Ερχόταν στο τραπέζι μας

αργά το βράδι, μεθυσμένος πάντα.

"Ο Θεός, ξέρεις γιατί είναι Θεός; Γιατί κέρδισε το χρόνο",

έλεγε.

Αηδίες - ο χρόνος έγινε για να κυλάει

οι έρωτες για να τελειώνουν

η ζωή για να πηγαίνει στο διάολο

κι εγώ για να διασχίζω το Άπειρο

με το μεγάλο διασκελισμό ενός μαθηματικού υπολογισμού,

μονάχα όποιος τα διψάει όλα

μπορεί να με προφτάσει,

ότι ζήσαμε

χάνεται,

γκρεμίζεται μέσα στο σάπιο οισοφάγο του χρόνου

και μόνο καμμιά φορά,

τις νύχτες,

θλιβερό γερασμένο μυρηκαστικό τ' αναμασάει η ξεδοντιασμένη

μνήμη,

όσα δε ζήσαμε

αυτά μας ανήκουν -

ά, εσείς, χημικές ενώσεις του μυαλού μου

έσω εκκρίσεις μου

ανεμόσκαλα των νεύρων μου

θα σε τραντάξω, σαν ένα δουλικό που μ' όλο το μίσος του

χτυπάει έν ακριβό χαλί,

μέχρι που να μου ρίξετε μιά καινούργια λέξη,

μόλις κομένη από τους αμπελώνες

της αυριανής μας τρυφερότητας. Μελλοντικό κάρβουνο,

που θα καίγεσαι

από έρωτα, και ποίημα εσύ αυριανό, όχι με λέξεις,

μα με ανυπόκριτα κι αμάραντα ερωτικά κρεβάτια

και φεγγερά μεγαλόφωνα μάτια

μουγκών.

Κι ήταν μιά ανείπωτη στιγμή, καθώς, περνώντας πλάι στη

Μεγάλη Άρκτο

είδα τη λυπημένη αρκούδα των αλλοτινών παιδικών καιρών

που με συντρόφευε, να πλησιάζει τον αστερισμό

και ν' αγκαλιάζονται, όπως ύστερα απόνα μακρύ,

απαρηγόρητο χωρισμό

δυό αδέρφια - βαθειά, βαθειά στιγμή

όπου για πρώτη φορά

απ' την ημέρα που υπήρχε ο κόσμος

αντάμωσε ο προαιώνιος πόνος με το άπειρο, κι η παιδικότητα

με τη μεγαλωσύνη.

Ο παλιός νεροχύτης της μητέρας μου

έγειρε πάνω στον αστερισμό της Λύρας

κι έκλαψε.

Οι πλύστρες, στο βάθος, πλέναν τώρα το φως

μέσα στην πίκρα των γενναίων.

Ψυχή και Έρωτας

Ναΐφ ζωγράφοι & Μπραμς - 2

Ναΐφ ζωγράφοι & Μπραμς - 1

Πρόσωπατης Ιλιάδας - σταυρόλεξο

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ - ΙΛΙΑΔΑ by ELENI MOUTAFI on Scribd

Ετυμολογικό λεξικό αρχαίας Ελληνικής - J. B. Hofmann

Ετυμολογικό Λεξικό Αρχαίας Ελληνικής - Hofmann by Marina Karanikola on Scribd

ΛΕΞΙΚΟ Μπαμπινιώτη - Εμηνευτικό

Λεξικό Μπαμπινιώτη by Samantha Frank on Scribd

ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΙΛΙΑΔΑΣ

ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΙΛΙΑΔΑΣ by ELENI MOUTAFI on Scribd

ΙΛΙΑΔΑ- ορολογία έπους

                         

Παιχνίδι – εξάσκηση στις αφηγηματικές τεχνικές ΕΔΩ

ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ: Η αφήγηση  περιλαμβάνει γεγονότα προγενέστερα από το σημείο της ιστορίας στο οποίο βρίσκεται ο αφηγητής.  A 260-275,   590 –595

ΑΝΑΧΡΟΝΙΣΜΟΣ: Τοποθέτηση στοιχείων της εποχής του ποιητή στη μακρινή  εποχή του έπους. Π.χ. η καύση των νεκρών, A  53

ΑΝΘΡΩΠΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ: Η απόδοση ανθρώπινων γνωρισμάτων στους θεούς (σε μορφή, τρόπο ζωής, σκέψεις και συμπεριφορά). Α  494-612    Ε. 330-355    , Ε. 357-365,  Ε. 370- 378,   Π. 788-804      Χ. 276-277

 ΑΠΟΣΤΡΟΦΗ: Ρητορικό σχήμα κατά το οποίο ο ομιλητής διακόπτει τη ροή του λόγου του και στρέφεται για λίγο σε κάποιον ή κάποιους, παρόντες ή απόντες, χρησιμοποιώντας β΄πρόσωπο  αντί  γ΄ (σαν να κάνει διάλογο)  Π: 691-693, 707, 744, 754,787,  812,843

ΑΡΙΣΤΕΙΑ: Η ξεχωριστή ανδρεία που επιδεικνύει ένας πολεμιστής στη διάρκεια της μάχης. Συνήθως περιλαμβάνει πολλαπλούς φόνους αντιπάλων, μέχρι και τραυματισμό κάποιου θεού.

Ε. 330-355,    Π. 694-697

ΑΣΤΟΧΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ: Ερωτήματα που δε στοχεύουν στη διερεύνηση της αλήθειας-δεν  περιμένουν απάντηση, αλλά απορρίπτονται ένα-ένα, ώστε να διατυπωθεί στο τέλος πιο έντονα η αλήθεια. A.66, A. 94-95 Ζ . 377-380 / 386- 387

ΕΝΑΝΘΡΩΠΙΣΗ: Η εμφάνιση των θεών στους ανθρώπους με τη μορφή κάποιου ανθρώπου, χωρίς να γίνεται αντιληπτή η θεϊκή ιδιότητά τους. Γ  121- 140,   Π. 715-725

ΕΠΙΚΗ ΕΙΡΩΝΕΙΑ: Ο ήρωας αγνοεί την αλήθεια, την οποία όμως γνωρίζουν άλλα πρόσωπα, κυρίως   οι ακροατές- θεατές. Γ. 243-244 ,     Ζ.376-380,   Ζ. 475-481,  Π. 830-842

 Χ. 350-354  Ω. 555-557

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: Όταν αποκαλύπτεται  με κάποιο τρόπο η θεϊκή ιδιότητα του θεού στο θνητό. Α.195   Π. 705-708.   Ω. 684-689

ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ: Όταν καθυστερεί η εξέλιξη της υπόθεσης και παρεμβάλλονται  δευτερεύοντα στοιχεία (συνήθως μια άλλη μικρή διήγηση)- εξυπηρετεί την οικονομία του έργου. Α.365-393   

Ω. 591-621

ΑΔΥΝΑΤΟ-ΘΑΥΜΑΣΤΟ: : Γεγονός ή φαινόμενο που δε συμφωνεί με τους νόμους της φύσης ή της λογικής, επομένως δεν μπορεί να εξηγηθεί με τη λογική.  Α. 235-239  Τ. 1-39

ΙΚΕΣΙΑ: Θερμή παράκληση  για παροχή χάρης,προστασίας ή βοήθειας. Α.13-22,  Α. 500-510,   Ω. 477-78-506  Tο τυπικό της ικεσίας ακολουθεί τις εξής φάσεις:

Ο ικέτης  1. γονατίζει μπροστά στον ικετευόμενο

                2.     με το αριστερό χέρι τού αγγίζει τα γόνατα

                3.      με το δεξί χέρι το πηγούνι και τα γένια

                4.      τον προσφωνεί τιμητικά

                5.   υπενθυμίζει  παρελθοντικές  υπηρεσίες/χάρες ( αρχή της προσφοράς -ανταπόδοσης)

                6.    τον κολακεύει, τον επαινεί

                7.    διατυπώνει το αίτημα 

ΚΥΚΛΟΣ: Ο ποιητής τοποθετεί το όνομα ενός ήρωα στον πρώτο και στον τελευταίο στίχο μιας σκηνής, ώστε να υπογραμμίσει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του.  Α. Προοίμιο 1-7 (Αχιλλέας),  Ζ 405 – 496  η δακρυσμένη Ανδρομάχη

ΝΟΜΟΣ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ – ΤΡΙΑΔΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Όταν ο ποιητής αναφέρεται σε τρία στοιχεία, τα παρουσιάζει κλιμακωτά και αφήνει στο τέλος το πιο σημαντικό .Α 51-53

ΠΛΑΤΙΑ –ΕΚΤΕΝΗΣ ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΗ: Πολύστιχη παρομοίωση, που παρεμβάλλεται μέσα στην κύρια διήγηση ως ξεχωριστή εικόνα. Συνήθως παρομοιάζονται ενέργειες του ανθρώπου με φυσικά φαινόμενα και στοιχεία της φύσης, ζώα κλπ.. Η πλατιά παρομοίωση αποτελείται από τρία μέρη:

1.      το αναφορικό μέρος ( εικόνα) που εισάγεται με λέξεις: σαν, όπως, πώς, καθώς. Ι. 323-324

2.      το δεικτικό μέρος, ( αφήγηση) που εισάγεται με λέξεις: έτσι, όμοια, παρόμοια,  Ι.325-327

3.      γ) τον κοινό όρο ανάμεσα στο αναφορικό και στο δεικτικό μέρος.

 Ζ. 506-513 ,  Π. 745-750,    Π. 751-761,   Π. 765-771,  Π. 823-829,   Χ.317-321,  Χ.306-311

ΠΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Ο ποιητής προετοιμάζει  από πριν  όσα θα ακολουθήσουν (προετοιμάζει την εξέλιξη).A.183-188 ,    Α. 213-215,  ,,  Α 98-101 ,  Ε. 405-407

ΠΡΟΣΗΜΑΝΣΗ: Η εκ των προτέρων αναφορά σε γεγονότα που θα δοθούν  αργότερα με την κανονική  τους σειρά. (προϊδεασμός του ακροατή). Χ. 356-361,  Ω.620-621

ΤΥΠΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ : Πρόκειται κυρίως για τον αριθμό τρία και τα πολλαπλάσιά του, (9, 12,27,)  τα βρίσκουμε και στα δημοτικά τραγούδια.A. 54, Α.493,  Π. 684-867,  Ω. 604-610,  Ω. 665-668

ΤΥΠΙΚΟΙ ΣΤΙΧΟΙ: επαναλαμβανόμενοι συχνά αυτούσιοι ή ελαφρά παραλλαγμένοι ( κυρίως στους διαλό-γους), με σκοπό  να διευκολύνουν τους αοιδούς στην απομνημόνευση του έργου τους. Α.59 , Α.85, Α. 131

ΤΥΠΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ: Στερεότυπα επαναλαμβανόμενα επίθετα, περιγραφικά των προσώπων, πόλεων κλπ.Αχιλλέας- Φτερόποδος, Ισόθεος,  Ήρα-λευκοχέρα, Δίας –Νεφελοσυνάχτης, Πάνσοφος Κρονίδης , Αγαμέμνων-Μέγας

ΤΥΠΙΚΕΣ ΣΚΗΝΕΣ: Στερεότυπες σκηνές με συγκεκριμένη δομή-μορφή, που επαναλαμβάνονται αυτούσιες ή διαφοροποιημένες,  όπως η ανατολή ή η δύση του ήλιου,  η υποδοχή – καλωσόρισμα

 Α. 333-….   Ι. 197-200 μια θυσία ή προσευχή,  δέηση του Χρύση  Α. 38-44     Α. 450-457   ένα γεύμα ή δείπνο, Α. 460-475,    Ω. 622-630  ο διάλογος ανάμεσα στους δύο μονομάχους πριν από τη σύγκρουση, Γλαύκος-Διομήδης Ζ. 119…  Αίαντας-Έκτορας  Η. 225-273…ο αγώνας με τα όπλα κατά τη μονομαχία, Αχιλλέας –Έκτορας Χ. 247----- οι θρήνοι-μοιρολόγια κ.ά

ΥΒΡΗ : Η αλαζονική- ασεβής  συμπεριφορά  απέναντι στους θεούς, η υπέρβαση του ανθρώπινου μέτρου, η ανυπακοή, η αναμέτρηση με το θείο που προκαλεί  τη ΝΕΜΕΣΗ: η θεϊκή οργή που επιφέρει την ΤΙΣΗ: η θεϊκή εκδίκηση, η τιμωρία για την υβριστική συμπεριφορά. A. 25-29,   Α.45-54

<p  style=" margin: 12px auto 6px auto; font-family: Helvetica,Arial,Sans-serif; font-style: normal; font-variant: normal; font-weight: normal; font-size: 14px; line-height: normal; font-size-adjust: none; font-stretch: normal; -x-system-font: none; display: block;">   <a title="View ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΙΛΙΑΔΑΣ on Scribd" href="https://www.scribd.com/document/325064063/%CE%9F%CE%A1%CE%9F%CE%9B%CE%9F%CE%93%CE%99%CE%91-%CE%99%CE%9B%CE%99%CE%91%CE%94%CE%91%CE%A3#from_embed"  style="text-decoration: underline;" >ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΙΛΙΑΔΑΣ</a> by <a title="View ELENI MOUTAFI's profile on Scribd" href="https://www.scribd.com/user/238236854/ELENI-MOUTAFI#from_embed"  style="text-decoration: underline;" >ELENI MOUTAFI</a> on Scribd</p><iframe class="scribd_iframe_embed" src="https://www.scribd.com/embeds/325064063/content?start_page=1&view_mode=scroll&access_key=key-Y28AUzsXlpgDtlJFTivY&show_recommendations=true" data-auto-height="false" data-aspect-ratio="0.7080062794348508" scrolling="no" id="doc_54025" width="100%" height="600" frameborder="0"></iframe>

Ικεσία του Χρύση 8-53

Η ΙΚΕΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΗ    (8-53) (video)

                                        

•   ρόλος θεών:  θεϊκή η προέλευση της διαμάχης. καθορίζουν τα γεγονότα. επεμβαίνουν-          συμμετέχουν - επηρεάζουν.  Ανθρωπομορφισμός. 
•  Χαρακτήρες: Χρύσης: ικετευτικός-παρακλητικός-φοβισμένος-αδύναμος.

                      Ασκεί  ψυχολογική πίεση.  Απειλητικός λόγος.

                             Αγαμέμνων: σκληρός-ασεβής-προσβλητικός-εγωκεντρικός-
                           αλαζόνας – απειλητικός-υβριστής.

                                             Ύβρις  →   Νέμεσις   →  Τίσις

• Τυπικό της ομηρικής προσευχής

1 επίκληση   
2 προσφώνηση θεού με προσωνυμία
3 υπενθύμιση προσφορών
4 παρουσίαση του αιτήματος ως ανταπόδοση των προσφορών.
5 το αίτημα δηλώνεται  επιγραμματικά

                                                                          

•   Στοιχεία αφηγηματικής τεχνικής:

προοικονομία -θαυμαστό(=υπερφυσικό),
κύκλος
 αναχρονισμός-λακωνικότητα-
τριαδικό/κλιμακωτό σχήμα.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ       

1.Να κάνετε τις παρακάτω αντιστοιχίσεις: 
 προϊδεασμός-προσήμανση,  ύβρη, αναχρονισμός, συγκαλυμμένη απειλή, απροκάλυπτη απειλή.

στ. 22    Αν τον υιόν του Δία......... ευλαβείσθε 

στ. 33. σύρ’ ευθύς αν θέλεις να μην πάθεις                       

στ. 29 μη θαρρεύεις στου θεού το σκήπτρο και το στέμμα     

στ.53 και των νεκρών παντού πυρές εκαίαν                      

    Μακροβόλος τοξευτής αργυρότοξος  Απόλλων  
           

2. Να σχολιάσετε τους στίχους 16-19. Γιατί απευθύνεται στον πληθυντικό;

    Γιατί δίνει μια τέτοια ευχή Ο Χρύσης;

    Γιατί η ευχή, ενώ έπρεπε να γίνει στο τέλος, προηγείται της ικεσίας;

Ιλιάδα: Προοίμιο 1-7

                                                               

         ΠΡΟΟΙΜΙΟ  (γραφική απεικόνιση εδώ ) 

Τύπος προοιμίου του έπους:

 1επίκληση Μούσας υποχρέωση αοιδού- θεόπνευστο το έργο- λειτουργικός ρόλος   

       διότι εξηγεί πώς  ο θνητός αοιδός γνωρίζει όσα αφορούν τουςθεούς.

  2  άξονας-θέμα: οργή Αχιλλέα- προοικονομούνται οι  συνέπειες.

       Κυκλικό σχήμα  το όνομα Αχιλλέας στην  αρχή και το τέλος.

  3    ο περίγυρος: οι Αχαιοί στρατιώτες -ήρωες.

  4   η χρονική αφετηρία: η διένεξη –διαμάχη των δύο ηρώων.

           όχι με χρονολογική σειρά  αλλά  κέντρο της πλοκής είναι ένα γεγονός από
        κάποιο σημείο « in medias  res».  γύρω απ’ αυτό πλέκεται όλο το έργο

  5 οι πρωταγωνιστές: άρχων ανδρών Ατρείδης  (Αγαμέμνονας) πρόσκαιρη νίκη.

     θείος Αχιλλέας- ήρωας-τελικός νικητής της διένεξης, δικαιώνεται.

  6 η αιτία: η θεϊκή βούληση του Δία =Κρονίδη  θεϊκή  η προέλευση  της διαμάχης.

      Προϊδεασμός  συμφορών. Έχουν ευθύνη οι ίδιοι οι ήρωες για τις  πράξεις τους;

Το θεϊκό πρέπει και το ανθρώπινο θέλω συμπλέκονται.

                           ΓΡΑΦΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

ΙΛΙΑΔΑ ΠΡΟΟΙΜΙΟ by ELENI MOUTAFI on Scribd

ΙΛΙΑΔΑ Α ΠΡΟΟΙΜΙΟ - ΙΚΕΣΙΑ ΧΡΥΣΗ (1-53) by ELENI MOUTAFI on Scribd

Μια μέρα στην Αρχαία Ρώμη με τον Λούκιο Ποπίδιο Σεκούντο

Naive artists & Brahms